Behandeling depressie met psychosomatische fysiotherapie
Behandeling depressie met psychosomatische fysiotherapie als aanvullende therapie
Bij depressie denken mensen vaak in eerste instantie niet aan een psychosomatisch fysiotherapeut. Dat is meer iets voor de psycholoog, toch? Inderdaad is het bij depressie aan te raden om bij een psycholoog en/of psychiater in behandeling te gaan. Toch kan psychosomatische fysiotherapie bij depressie een waardevolle aanvulling zijn bij de behandeling en het herstel van depressie. Depressie is namelijk niet alleen iets geestelijks, maar ook wel degelijk iets lichamelijks. Via het lichaam kun je veel doen om depressie te verlichten of er zelfs helemaal van te herstellen.
Wat is depressie?
Bijna iedereen heeft wel eens last van een dipje. Je voelt je een paar dagen wat somberder of je “zit niet lekker in je vel”. Dat is op zich normaal en niet iets om je zorgen over te maken. Als zo’n dip langer duurt, kan er sprake zijn van depressie.
Het belangrijkste kenmerk van depressie is een sombere stemming, of verlies van interesse of plezier welke langer aanhoudt dan twee weken. Je hebt dan langer dan twee weken tenminste vijf van de onderstaande symptomen:
- Sombere stemming, gedurende het grootste deel van de dag en bijna elke dag.
- Duidelijk verminderde interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten, gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag.
- Duidelijk gewichtsverlies of gewichtstoename zonder dieet.
- Te weinig kunnen slapen of juist veel meer slapen dan normaal.
- Anderen merken op dat je rusteloos bent of juist trager.
- Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag.
- Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens.
- Verminderd vermogen tot nadenken of concentreren, of besluiteloosheid.
- Recidiverende gedachten aan de dood of aan zelfdoding/suïcide.
Niet alle depressies zijn hetzelfde. Depressieve klachten kunnen variëren van licht tot zeer zwaar. Dit kan in de loop van de tijd veranderen. Bovendien kunnen de symptomen van depressie nogal verschillend zijn:
- Soms staat de rusteloosheid op de voorgrond, het gevoel “steeds iets te moeten doen”, terwijl niets echt plezier geeft. Deze mensen vinden het moeilijk om te ontspannen of te slapen en ze piekeren vaak veel.
- Soms staat juist de geremdheid op de voorgrond, traagheid, “niet in beweging kunnen komen”, nergens warm voor kunnen lopen. Deze mensen slapen juist extra veel. Alles voelt als “bewegen door stroop”.
- Soms is het een combinatie van allebei: Rusteloos en toch tot niets kunnen komen. Alsof het gaspedaal en de rem tegelijk worden ingedrukt.
Hoe dan ook, het zenuwstelsel is niet meer in balans. Er is geen evenwichtige afwisseling meer tussen rust en actie.
Wat is de oorzaak van depressie?
Depressie kan vele oorzaken hebben. Allerlei dingen kunnen ertoe leiden dat mensen uit balans raken en somber worden. Bijvoorbeeld: grote veranderingen in het leven, verlies van betekenis in het leven, langdurig slecht slapen, chronische pijnklachten, te weinig uitdaging of juist langdurige stress. Ook erfelijkheid kan een rol spelen en je vatbaarder maken voor depressies. Emotionele verwaarlozing in je jeugd, kan ook de kans vergroten dat je ooit een depressie krijgt.
Meestal is het zo dat depressie niet één oorzaak heeft, maar dat meerdere factoren een rol spelen als iemand depressief wordt. Vaak is het een combinatie van erfelijkheid, persoonlijke eigenschappen en wat iemand meemaakt in zijn leven. Het is niet eenvoudig om dé oorzaak van een depressie op te sporen en dit is ook niet persé nodig. Belangrijker dan het vinden van de oorzaak, is het vinden van manieren om je weer beter te voelen. Ook zonder de precieze oorzaak te weten, kan iemand met een depressie de weg terugvinden naar een prettiger leven.
Waarom psychosomatische fysiotherapie bij depressie?
Bij een gezond zenuwstelsel wisselen actie en rust elkaar soepel af. Bij depressie is die balans verstoord. Er zijn verschillende vormen van depressie (zie “WAT IS DEPRESSIE?”, hierboven). Soms staat het gaspedaal te ver ingedrukt, soms juist de rem en vaak is het een combinatie van allebei. De psychosomatisch fysiotherapeut is specialist op het gebied van de wisselwerking tussen lichaam en geest en kan u helpen om de balans weer te herstellen.
De omstandigheden die hebben geleid tot depressie, hebben meestal zowel geestelijke componenten (zoals bijvoorbeeld perfectionisme of moeite met “nee” zeggen), als lichamelijke componenten, (zoals te korte nachten of te weinig rust en ontspanning of juist te weinig beweging, waardoor de energie stagneert). De psychosomatisch fysiotherapeut kan u helpen om meer in balans te komen, door u handvatten te bieden bij wat u met uw lijf kunt doen om u geestelijk beter te voelen.
INTAKE EN ONDERZOEK bij depressie
Bij een eerste afspraak wordt uitgebreid in kaart gebracht wat de klachten zijn en welke factoren de klachten mogelijk in stand houden. Daarnaast wordt bekeken hoe dit het dagelijks leven beïnvloedt. Bovendien zoeken we naar momenten dat de klachten wat minder zijn en naar de factoren die er mogelijk voor zorgen dat het net wat beter gaat.
Als er duidelijke lichamelijke klachten zijn, zoals bijvoorbeeld nek- en rugklachten, dan volgt er ook een lichamelijk onderzoek.
Daarna wordt er samen met u een plan gemaakt om de balans weer te herstellen en wordt er gekeken welke benadering daar het beste bij aansluit.
Behandeling depressie met psychosomatische fysiotherapie
Bij de behandeling van depressie zijn een aantal dingen belangrijk:
– Meestal is het zinvol om ook bij een psycholoog en/of psychiater onder behandeling te gaan.
– De behandeling bij de psychosomatisch fysiotherapeut zal voor een groot deel bestaan uit het in balans brengen van het zenuwstelsel. Bij een gezond en veerkrachtig zenuwstelsel zijn het stress-systeem en het rust-en-herstelsysteem met elkaar in balans. Zo kunnen actie en rust elkaar gemakkelijk afwisselen, terwijl het lichaam en de geest goed herstellen van de dagelijkse gebeurtenissen. Je kunt het vergelijken met een auto, waarbij “gas geven” en “remmen” soepel worden afgewisseld om veilig op de bestemming aan te komen.
Bij een overactief stress-systeem (“teveel gas geven”), bestaat een deel van de therapie uit het tot rust brengen hiervan. Vaak is bij depressie juist “de rem” overactief en is het belangrijk om manieren te vinden om letterlijk in beweging te komen. Ook kan het zijn dat zowel “het gas” als “de rem” tegelijk werken en dan is het nodig om te leren om deze twee af te wisselen.
De therapie bestaat voor een deel uit het leren van manieren om zelf meer invloed te hebben op het gas en de rem. Met andere woorden: het verbeteren van de zelfregulatie. Zo kan de balans herstellen en kunnen uw lichaam en geest weer op een gezonde manier gaan functioneren.
– Voor een goede zelfregulatie is het nodig om het lichaam te kunnen voelen en de signalen te herkennen die het lichaam geeft, wanneer stress oploopt of wanneer een grens wordt bereikt. Een belangrijk deel van de behandeling bestaat daarom uit het verbeteren van het lichaamsbewustzijn.
– Verder is het bij depressie vaak nodig om het energiepeil weer op te bouwen. Dit kan door het gedoseerd opbouwen van de belasting en de belastbaarheid, door te bewegen of te sporten op een manier die wel uitdaagt, maar niet uitput. De psychosomatisch fysiotherapeut kan u hierin begeleiden. Individuele running-therapie (therapeutisch hardlopen) is ook mogelijk.
– Ook zal er aandacht besteed worden aan het voorkomen van een terugval. Mensen met depressie zijn er vaak niet zo goed in, om hun eigen behoeften, wensen en dromen serieus te nemen. Als ze deze blijven negeren, dan is de kans op terugval groot. Daarom is het belangrijk om deze behoeften, wensen en dromen te leren aanvoelen en ontdekken, en er iets mee te doen.
– Depressie gaat ook vaak gepaard met allerlei lichamelijke klachten, zoals bijvoorbeeld nek- en schouderpijn, hoofdpijn en rugpijn. Ook deze klachten kunnen worden behandeld.
Om al deze klachten aandacht te kunnen geven zullen in de behandelingen verschillende onderdelen aan bod komen. Bijvoorbeeld:
- Uitleg wat depressie is en hoe je hiervan kunt herstellen.
- Ontspanningsoefeningen: om écht tot rust te kunnen komen en je weer prettiger te voelen in je eigen lichaam.
- Coaching: om de belemmerende gedachten te onderzoeken en een ander perspectief te kunnen krijgen, om zo weer keuze te kunnen ervaren en zelf de regie te kunnen nemen.
- Balans tussen actie en rust.
- Bewegen en/of sporten.
- Running-therapie (therapeutisch hardlopen).
- Verbeteren van het lichaamsbewustzijn; door bijvoorbeeld: bewustwordingsoefeningen en communicatieve massage.
- Grenzen leren herkennen, aangeven en respecteren.
- Massage: om de spieren te ontspannen.
- Inzicht in hoe je lichaamshouding invloed heeft op je stemming, en andersom.
VOOR WELKE KLACHTEN ZOEKt u CONTACT?
- Somberheid, leeg gevoel.
- Geremdheid, traagheid.
- Spanning in het lichaam en toch tot niets kunnen komen.
- Gestoorde, onrustige slaap of juist te veel slapen.
- Langdurige vermoeidheid.
- Niet tegen drukte/herrie/licht kunnen.
- Emotionele labiliteit.
- Concentratieproblemen en/of vergeetachtigheid.
- Steeds terugkerende klachten als hoofdpijn, rugpijn of nekpijn.
Mocht uw klacht er niet bij staan, neem dan contact op met een psychosomatische fysiotherapeut van Sens Gezondheidszorg®. Deze kan u informeren over de mogelijke behandeling van uw klacht(en).
Bij depressie is het aan te raden om ook hulp te zoeken bij een psycholoog en/of psychiater. Psychosomatische fysiotherapie kan een hele waardevolle aanvulling zijn, maar is op zichzelf vaak niet voldoende. Vaak levert een combinatie van behandelingen vanuit verschillende invalshoeken, het beste resultaat op.
Ook bij depressieve klachten die al langer bestaan is het zinvol om contact op te nemen met een psychosomatisch fysiotherapeut. Met de juiste begeleiding is er vaak nog veel verbetering en zelfs volledig herstel mogelijk. Psychosomatische fysiotherapie kan hieraan een waardevolle bijdrage leveren.
VERWIJZING/VERGOEDING/TARIEVEN
Er is geen verwijzing nodig voor de behandeling, maar het mag wel. Alle therapeuten die werkzaam zijn bij Sens Gezondheidszorg® voldoen aan de eisen die gesteld worden door de zorgverzekeraar om in aanmerking te komen voor DTF (Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie).
De behandeling van depressie door de gespecialiseerd psychosomatisch fysiotherapeut valt onder de vergoeding fysiotherapie in uw aanvullende pakket. Bent u niet aanvullend verzekerd dan zijn de kosten voor eigen rekening.
Psychosomatisch fysioTHERAPEUTen bij depressie
Kijk hier voor onze psychosomatische fysiotherapeuten: psychosomatische fysiotherapie bij depressie.