Behandeling ACNES met viscerale therapie

Waarom Viscerale therapie bij ACNES?

ACNES is een Engelse afkorting die staat voor Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome (ACNES) ofwel ‘het buikwandsyndroom’. De meeste patiënten met ACNES hebben al langere tijd buikklachten, variërend van milde tot onhoudbare pijn in de buik. De pijn kan gevoeld worden in de boven- of onderbuik. ACNES treft elk jaar 3000 – 4000 mensen, het blijkt vaker bij vrouwen voor te komen dan bij mannen. ²

Viscerale therapie kan door de behandeling van meerdere structuren in de buik, rug en bekken een positieve bijdrage leveren aan de klachten bij ACNES.

Symptomen

Er zijn verschillende symptomen die kenmerkend zijn voor ACNES:

• De pijn verergert bij inspanning. De pijn verergert bij activiteiten waarbij de buikspieren gebruikt worden, zoals bukken, overeind komen, hoesten, stofzuigen, sporten en wandelen.
• De pijn vermindert of verdwijnt vaak bij ontspanning.
• Het is vaak een doffe, zeurende en soms stekende pijn, altijd op dezelfde lokale plek.
• De huid kan dof aanvoelen, ‘alsof het niet van jezelf is’. Aan de andere kant kan de huid overgevoelig zijn.
• ACNES kan aan 2 kanten (van de buik) voorkomen.
• De pijn is vrijwel nooit ‘s nachts aanwezig, behalve als men op de zij ligt (op de pijnlijke kant).
• Bij heftige pijn kan misselijkheid of een opgeblazen gevoel ontstaan. Hierdoor kan het zijn dat er minder gegeten wordt en dat er gewichtsverlies ontstaat. Ook kan er meer last zijn van lucht; meer boeren of winden laten.
• Pijnklachten in de buurt van de dikke darm en blaas (onderbuik) kunnen problemen veroorzaken met poepen (obstipatie) en plassen. Na poepen of plassen, kan er een afname van de klachten ontstaan.
• Druk van kleding kan de klachten doen toenemen. Dan wordt er vaak voor gekozen om loszittende kleding te dragen. Ook het bewegen van de kleding over de huid kan als schurend en pijnlijk ervaren worden.
• ACNES kan plotseling ontstaan en dus lijken op acute buikpijn.
• Maar ACNES kan ook geleidelijk ontstaan en steeds meer pijn gaan doen. De pijn kan constant aanwezig zijn of soms dagen niet en dan weer dagen heel erg.
• Bij velen wordt de diagnose Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) gesteld, terwijl ze eigenlijk geen last hebben van hun darmen.
• De pijn kan worden waargenomen bij alle leeftijdscategorieën; dus bij zowel kinderen als volwassenen.
• De pijn komt vaker voor onder navelniveau, dan boven navelniveau.

De oorzaak van ACNES

Ontstaanswijze

De klachten ontstaan door beknelling (entrapment) van de huidtakjes (cutane) van de voorste (anterior) zenuwuiteinden (nervi) die tussen (inter) de ribben (costae) lopen. Deze zenuwen komen uit het ruggenmerg, de wervelkolom en verlopen tussen de ribben naar de buik: de 12 tussenribzenuwen (nervi intercostalis). Ze zorgen voor het gevoel van de rib, de ribspieren en de huid rondom de rib. Voor in de buik vertakken deze zenuwen zich in huidtakjes. Deze huidtakjes zorgen voor gevoel in de huid van de buik. Om bij de huid te komen, moet de zenuw door het kapsel van de rechte buikspier (musculus rectus abdominis). In deze doortreedplaatsen kunnen de huidtakjes bekneld raken. Ook verlopen de takjes door verschillende bindweefsellagen die de verschillende weefsels (spier, bot, zenuw, orgaan) met elkaar verbinden. Ook hier kan afknelling plaatsvinden. Afknelling van een takje van de huidzenuw kan leiden tot overgevoeligheid van het stukje buikhuid dat bij deze zenuw hoort. Als de pijn heftig is, kan dit gepaard gaan met symptomen die lijken op betrokkenheid van de buikorganen. Doorgaans kan er echter geen aantoonbare afwijking van een orgaan gevonden worden.
Omdat het gaat om afknellen van gevoelszenuwtakjes is er nooit sprake van uitval van buikspieren.

Oorzaak

Een oorzaak van de pijn kan samenhangen met operaties in de buik. Door veranderingen in de spanning van het bindweefsel in de buik (ten gevolge van bv. littekenweefsel) kan er inklemming van een zenuwuiteinde ontstaan. Zo geeft een deel van de patiënten aan dat de pijnklachten na een operatie zijn ontstaan, zoals bv. een blindedarmoperatie, een keizersnede of galblaasoperatie. Bij een ander deel van de patiënten is er een relatie met sportieve activiteiten, zoals buikspieroefeningen. Bij sommige vrouwen ontstaat de pijn tijdens een zwangerschap of direct na de bevalling. Vaak is er echter geen duidelijke oorzaak of relatie met een gebeurtenis aantoonbaar.

In figuur 2 zijn de zenuwen te zien. Aan de onderzijde van elke rib bevindt zich een zenuw die vanuit het ruggenmerg, tussen de wervels door naar de voorkant van de borstkas en buik loopt (gele lijnen op figuur). De zenuwen bevinden zich tussen de ribben (costae) en heten daarom tussenribzenuwen (nervi intercostales).

De voorste takken vanaf de 5de tot en met de 12de tussenribzenuw verzorgen de huid van de buikwand. Het laatste deel van de zenuw moet door de spierkapsel van de rechte buikspier gaan om bij de huid uit te komen (rode punten).

Als zenuwen belemmerd worden in hun bewegingsvrijheid kunnen er problemen ontstaan in de doorbloeding van de zenuw. Hierdoor kan de aan- en afvoer van opbouw- en afvalstoffen verstoord raken. ¹

Dit kan leiden tot een ontsteking van de zenuw met bijbehorende functiestoornissen, hierdoor kunnen ACNES-klachten ontstaan.

 

 

Onderzoek Viscerale therapie bij ACNES

Allereerst zal de visceraal therapeut beginnen met een uitgebreid vraaggesprek. De therapeut wil bijvoorbeeld graag van u weten wat uw klachten op dit moment zijn en waar de pijnpunten van ACNES gelokaliseerd zijn. Ook wil de therapeut weten welke klachten u in het verleden heeft gehad en de uitslag is van gedane onderzoeken. Daarna zal het lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Tijdens het onderzoek zal de beweeglijkheid van het gehele lichaam onderzocht worden. Dus niet alleen daar waar u de pijnklachten ervaart, maar ook de rest van uw lichaam wordt onderzocht. Er wordt een evaluatie gemaakt van de beweeglijkheid van de spieren en gewrichten maar ook van andere belangrijke structuren zoals organen, zenuwen en het bindweefselsysteem. De visceraal therapeut kan na het onderzoek aangeven welke structuren minder optimaal functioneren en wat de mogelijke oorzaak is van uw ACNES-klachten.

Figuur 4 Mogelijke pijnpunten bij ACNES

Behandeling ACNES met viscerale therapie

Feitelijk begint het huidtakje van de tussenribzenuw in de hersenen en eindigt het voor in de buik. Als er ergens in dit traject bewegingsbeperkingen aanwezig zijn, kan dit bijdragen aan het ontstaan van de klachten. Dan dient er buiten een lokale behandeling, ook andere structuren behandeld te worden die de bewegingsvrijheid van de zenuw belemmeren. Dit kan bijvoorbeeld een rib-wervelgewricht zijn, de zenuw zelf of de bindweefselverbindingen van de twaalfvingerige darm naar het buikvlies wat weer zorgt voor meer spanning in de voorzijde van de buik.

Figuur 5 Begin tussenribzenuw in hersenen

De visceraal therapeut zal tijdens de behandeling de bewegingsstoornis behandelen middels gerichte, zachte technieken. Hiervoor gebruikt de therapeut enkel zijn handen.

Het doel is om de beweeglijkheid te optimaliseren, zodat het lichaam zichzelf weer kan herstellen. De behandeling zal gericht zijn op de oorzaak van de klacht, die tijdens het onderzoek bepaald is.

Tevens zal de visceraal therapeut zijn behandeling afstemmen op mogelijk aanwezige psycho-emotionele oorzaken. Mocht het nodig blijken dan zal de therapeut ook beweeg- en voedingsadviezen geven.

Ook kan het zinvol zijn om de hulp van een collega in te schakelen. Zo kan een psychosomatisch fysiotherapeut helpen middels ontspanningsoefeningen, mindfulness, ademhalingsoefeningen en andere technieken om nog meer zelf aan je herstel te werken. Ook kan een craniosacraal therapeut ingeschakeld worden om dieper gelegen emotionele oorzaken te behandelen.

VERWIJZING

U kunt zonder verwijzing van uw huisarts of specialist terecht voor een onderzoek en/of behandeling viscerale therapie.

VERGOEDING

Voor de vergoeding viscerale therapie; neem contact op met het secretariaat van Sens Gezondheidszorg®. Dit kunt u doen door te bellen naar 013-5427431 of te mailen naar secretariaat@sensgezondheidszorg.nl

Visceraal therapeuten die ACNES behandelen

Kijk hier voor visceraaltherapeuten: viscerale therapie bij ACNES.

Referenties:

1. Jean-Pierre Barral, Alain Croibier. Manipulation Peripherer Nerven. Osteopathische Diagnostik und Therapie. Elsevier 2005.
2. George W. Meyer, MD FACP MACG Clinical Professor of Medicine. Anterior cutaneous nerve entrapment syndrome, 8 AUG 2015

Links:
ACNES Foundation
https://www.stichtingacnes.nl/